Sugidanon 2007

Kadya nga adlaw, Byernes, Disyembre 28, 2007, pagahiwatun ang pa-indis-indis sa paglubad kang mga ginsulat nga mga sugidanon nga nagdaraug. Pagahiwatun sa plaza kang San Jose, Antique, kag gin-organisar dya kang Dungug Kinaray-a kag kabulig ang Kinaray-a.com, Paranubliiun Antique kag ang Antiqueno Foundation International. Kag duro man nga mga nagsuportar sa hirikuton nga dya ang nagbulig kag padayon nga nagabulig paagi sa pag-amot kang anda nga kuarta, oras kag talento. Kabay nga mangin manami ang resulta na kadya kag sa sunod nga tuig magduro man ang mag-intra para kadya sa pagsulat kag paglubad.

Nabalitaan ko nga kadya naga-uran rugto sa San Jose. Kabay nga maghuraw run para nga hindi ma-istorbo ang paghiwat kang amo dya nga programa.

Kinaray-a.com Anniversary Updates

K.com 1st Anniversary Updates
Antiquenos Community Website - Friday, 14 December 2007

© Antiquenos Community Website

Kinaray-a.com Anniversary Updates

Anniversary Updates
Antiqueños Community Website - Monday, 03 December 2007

© Antiqueños Community Website

Kinaray-a.com updates

Anniversary Updates
Antiqueños Community Website - Thursday, 29 November 2007

© Antiqueños Community Website

Anunsyo: Sugidanon 2007

Para sa tanan nga mga Karay-a kag mga Amiga kag Amigo:

Ginapamaan nga sa Disyembre 28, 2007, may pagahiwatun nga paindis-indis sa pagsulat kag pag -arte (Sugidanun 2007) ang Dungug Kinaray-a, sangka hublag nga gintukod para sa pagpreserba kag pagtib-ong kang Kinaray-a sa patag kang pagsulat kag pag-arte. Ang paindis-indis himuon sa darwa ka bahin: (a) pagsulat kag (b) paglubad (interpretation). Ang mapilian nga pulo nga piyesa sa bahin kag pagsulat amo ang maga abanse sa paglubad kag magabatun kang mga masunod nga padya:

Una nga premyo: P15,000

Ikarwa nga premyo: P10,000

Ikatlo nga premyo: P7,000

Konsuelo: P3,000

Ang napulo nga mapilian, magabatun man kang sertipiko sa pagpasakup.

Ang pagsulat nga bahin magabukas halin Septembre 15, 2007 hasta Nobyembre 12, 2007. Kag igabantala ang napulo nga tagdaug sa Nobyembre 16, 2007.

Handum man kang hublag nga dya, amo nga mapasanyog ang paggamit kang Kinaray-a sa atun pagsugidanun, pagsulat, pagtuon, pagdumara kang negosyo kag gobyerno kag sa iba pa nga bahin kang atun pangabuhi. Gani dali kamo run! Buylog kita sa pagtib-ong kang atun pinalangga nga Kinaray-a.

Para sa dugang nga impormasyon, palihog lang agto sa website sa http://dungug.freehostia.com.

Dungug Kinaray-a

Ang Dungug Kinaray-a sangka grupo nga may tinutuyo nga itib-ong ang Kinaray-a paagi sa pagsulat kag pag-arte. Gintukod dya agud ipakilala kag pasidunggan ang atun mga manunulat kag manoghambal kang Kinaray-a rugya sa Pilipinas kag sa bug-os nga kalibutan. Handum kang hublag nga kadya ang mapasanyog ang paggamit kang Kinaray-a sa atun mga pagsugidanun, pagsulat, pagtuon, pagdumara kang negosyo kag gobyerno, kag sa iba pa nga bahin kang atun pagpangabuhi. Atun dya duna kag dumaan nga manggad, gani atun dya unungan, pabaskugun, kag sakdagun. Sa dya nga paagi, matipigan natun ang Kinaray-a agud nga ang mga urihingtubo makaambit man kang matam-is natun nga polong nga sarang nanda mapabugal.

para sa kinaray-a.com

sangka tuig run gid man ang nagligad
halin kang ako nag-intra rugya
kag kaduro run katama ang nagkaratabu
kaduro man ang akun nakilala nga mga myembro

nadumduman ko kang una ako nagbukas kadya
nabasahan ko sa anunsyo kang sangka kasimanwa
wara ako nag-duha-duha nga nagsulud kag magrehistro
may kakunyag gid nga maka-intra kang website nga para sa antikenyo

sa mga binulan nga nag-agi, nasadyahan ako nga makakilala
sa forum, chatroom, gallery, literature, kag sa komentarya
bataun, mal-am, amigo, amiga, parente, suun, may asuwang pa
rugyan ang kakunyag kang kada isara
nga makapangilala, kag makabulig sa atun banwa
bisan kung kaisa may masugata kita nga mga masabad
wara sa kalingkingan ria kung si juzzme pa

duro nga inspirasyon ang natugro kang site nga dya
kanakun kag man-an ko sa tanan nga myembro rugya
pasalamat gid kay admin fridy kag ang ana mga ideya
kag syempre kay anne kag ang mga nagapalangga ka na
ang manami nga limog ni mark, dante, sam, bernie kag iban pa
ang mga pa ino-ino ni nay nenen kag lolo rogerm nga mga magurang ta
nakabatyag man ta kang tuud-tuud nga pagharakhak sa mga istorya ni badong
kag nakaluha man ta sa mga sinulatan ni frances kag fritz parte sa paghigugma

duro nag-guruwa nga mga talento kabay magamit dya sa ikamayad ta
suportahan ta ang k.com pirme, kag hindi kita magkalipat
nga ang kada myembro rugya mga ka-pamilya
kag magtugro bulig, butang, oras kag kuarta

ayhan wara ko ma-sulat ang mga ngaran kang kada sara
nagapasalamat ako sa inyong mainit nga pagpalangga
hay bisan mas gurang takun sa kalabanan
may mas mal-am pa gihapon kanakun
kag mas duro pa gid ang mga bataun
pero sa kinaray-a.com nagahugpong kita
itib-ong ang kinaray-a, ang antique pa-uswagun ta.

OFW Pautwas

Ang sara sa mga butang nga kabudlay intindihun amo nga kung OFW kaw, abi kang iban duro gid kuarta mo kag gina-pala lang sa abroad. Sa atun, naga-ekspektar gid ang iban nga kung OFW bata mo ukon bana/sawa, dapat bahul imo balay, nami imo gate, duro imo electronic gadgets, may van ikaw, kag makapahuram ikaw kuarta kananda kada parapit da kanimo ukon manugro ikaw kuarta kananda pirme. Wara bala kamaan ang mga tawo nga dya nga ang kuarta nga ginapadara kang mga OFW sa anda nga mga pamilya ginpabalhasan dya sa iban nga lugar? Duro nga pulaway, sakit sa lawas, balhas, luha, antusay kag kung ano-ano pa ang gin-agyan kang mga OFW para lang maka-batun kang kuarta sa anda inobrahan. Wara ginapurot ang kuarta sa abroad. Ginapabalhasan ria. Nagpanaw nga mangin OFW ang sangka tawo para makapadara sa pamilya para may garastuhon sa eskuela, pagkaun, bulong kag adlaw-adlaw nga pangabuhi. Kung makapadara kang bahul mayad man para maka-ligwa ang pamilya hay amo ria ginpangabudlayan kang pinalangga nanda nga naga-sakripisyo sa marayu para lang matugruan kang mayad nga pagpangabuhi ang nabilin sa atun. Ang ginapadara nanda nga kuarta gina-usar dya kang ana nga pamilya para sa anda pangabuhi, para nga makakaun sanda sa adlaw-adlaw, maka-eskuela ang mga bata, makabakal kang bulong kung magmasakit, kag maka-pangabuhi kang medyo matawhay. Hindi kunsayuron nga kung may OFW gani, ang bilog nga banwa rugto magdepender mangutang ukon mangayo. Bukut ti sayud magtugro ukon magshare sa grasya kang Ginoo. Pero kung ang iban abusuhun nanda dya ang kaalwan kag ikaw pa ang malain kung wara ikaw ti ma-itugro, abu lain run dya tana.

Ang sara pa nga malain amo ang mag-komentar ang iban nga tawo nga dapat naka-van run ang pamilya hay may OFW sanda, kag mamangkut nga andut wara pa nagbakal. Abu, ano tana anda labut man kung may van ukon wara? Mayad gani ra nga wara para may mag-usar kang mga tricycle kag jeep sa atun kundi may pangita man ang iban. Wanhaw makaun mo ria ang van haw? Kung interesado gid man sanda te sanda run lang magtugro. Kag kung wara man sanda ti mahimo dyan karia, maghipos run lang sanda e.

Ugali gid ra siguro sa atun nga magkomentar ang iban parte sa kabuhi kang iban. Ilabi na gid kung may mga expectations sanda pero kung hindi man lang makabulig ang komentar nanda, dapat hipos run lang sanda. Hay bukut man sanda karia nagasagud sa pamilya nga nabilin kungdi ang OFW man. Masakit lang kung mabatian kang OFW ang mga komentar kang iban nga amo ka dya: “abu, luuy lang tatay kag nanay mo, wara mo gid ginapadarhan kuarta, naga-antus lang drive kang daan nga jeep ukon magtricycle lang.” Te ano lain sa jeep kag tricycle? Makalab-ot man kaw halin sa punto A paagto sa punto B kabay?

Sara pa gid nga hambal nanda amo dya: “ay nag-abot gle bata mo, wara gid takun pasalubong haw?” Wara gani kakilala ang OFW sa tawo nga naghambal kadya, te andut pasalubungan gid? May dyan man nga mga grupo nga nagapangloko sa atun. Man-an da gani nga may “abroad” nga bata ukon bana/sawa, magloko sanda. Abaw kapigado run gid abi sa atun, ang mga tawo maaram man daad, garing gina-usar ang kaaram sa sayud nga paagi.

Amo lang dya ang mga napinsaran ko. Wara ko pa gid na-process ka todo ang akun eksperyensa sa pag-uli ko.

Turo Luha

Nagaturo ang akun luha kadya hay na-miss ko run ikaw. Ilabi na gid kang nabatian ko nga nagpanaw kaw run sa iban nga lugar. Daw ka san-o lang nga nag-imaway kita rugya. Kag daw hindi manami ang atun pagbulagay? Kabay nga napasaylo mo ako sa akun mga ginpanghimo nga hindi mo nagustuhan. Tungud nagapalangga-anay kita, daw nadura lang man ang mga hindi manami nga mga baratyagun nga to. Mayad lang nga nagapasensyahanay kita. Amo gid man ra kung magburugto, may oras nga naga-sampukanay ang atun ideyas kag pagsirinayo. Pasalamat lang kita nga bisan ano nga pag-supok kang mga nagakaratabo, hindi gid maguba ang atun relasyon bilang magburugto kag magkapamilya. Hay sa urihi kita man gihapon ang mag-irimaway. Bisan may kabudlay nga maagyan wara ti kaso ria basta rugyan ang suporta kang kada isara sa isara. Bisan rayu-ay kita nga lugar rugyan ang naga-bugkus kanatun bilang magburugto. Ang pagpalangga nga gintudlo kag gintugro kang atun mga ginikanan kag kang mahal nga Diyos amo ang magtulud kanatun nga mag-atubang kang kung ano man nga matabo sa adlaw-adlaw. Karon nga rugyan ikaw run sa bag-o nga lugar, ang akun handum kag pangamuyo para kanimo amo nga mangin mabaskug ikaw sa tunga kang kabudlay kag kasubu, kag mangin madinalag-un ikaw sa imo nga pinili nga trabaho; nga malab-ut mo ang imo mga handum para sa imo lawas kag sa imo nga pamilya. Kabay nga pirme ikaw magparapit sa Gino-o hay tana lang ang nakamaan kang tanan kag gamhanan sa tanan.

Lantaw Sine

Kang gamay pa ako, nagtawas ako sa akun magurang lantaw sine sa Gem Theater. Wara nyo run dya naabutan nga sinehan sa San Jose. Mga alas dos sa hapon kami nagsulud. Plano namun mag-gwa mga alas singko kag magsakay lang kang tricycle pauli sa balay. Ang sine kato showing si Nora Aunor kag Manny de Leon. Ayhan duro kaninyo wara gid kabati sa darwa nga ngaran nga dya. Sanda kato ang pinaka-popular nga love team sa mga artista. Dumduman ko pa nga ang buhok ni Manny de Leon medyo labug kag parehas gawa sa buhok si Raw_ayan sa photo profile na.

Sige kami lantaw kang sine kag ginpaliwat pa namun. Masubu ang istorya kag naghibi kami. Pero happy ending man gihapon. Love story. Masubu hay nagsakay run sa eroplano si Manny pero nabilin tana si Nora. Pero paglisu ni Nora nga maghalin run, nakita na si Manny ga-smile ka na kag nag-kupkupanay sanda. Nawili kami katama.

Mga kapira siguro ka beses nga ginsugo ako kang magurang ko nga linglingun kung sanag pa sa sagwa kang sinehan. Nagpati man ako kag magpanaw sa puertahan kang sinehan kag maglingling sa pihak kang kurtina nga velvet nga grabe kabug-at. Violet ang color. Kada lingling ko kita ko nga sanag pa man. Te kungdi sadya-sadya man kami nga sanag pa puede pa kami ka lantaw liwat. Daw maano run mong kay Nora Aunor. Ano man tana nga wara gid kami nagpinsar nga daw kabuhay run kami rugto sa sinehan. Tingala run lang tamun kang ginparapitan kami kang manugbantay kang sinehan kag ginhambalan nga gin-abat kami kang amun ginikanan. Abaw nakulbaan man ba ako hay andut gin-abat gid nanda kami. Gali karia hay gabii run mga alas nwebe run to siguro. Ay gali ang nakita ko nga sanag amo ang sulo sa lobby pero wara ko nakita nga dulum run gid sa sagwa kag gabii run.

Halin kato wara run kami gintugtan maglantaw nga kami lang. Pagkatapos kato nga hitabu daw ginakulbaan man ako ka paminsar nga ano bala natabo kanamun kung wara kami gin-abat kang ginikanan namun? Daw kasadya lang paminsarun kadya ang amo to nga hitabo. Wara man nagtubu kanakun ang kahadluk maglantaw sine a. Daw agi lang man to hay kang nagbahul run ako kag rugto run ko sa Manila naga-eskuela nagalantaw takun sine bisan ako lang sara. Bisan hasta last full show. Pero alerto lang pirme kung may stampede kag irinaway sa sulud.

Bulong sa Kahidlaw?

Sa pagsirak kang adlaw sa kalangitan
Akun nadumduman ang manami nga nagtaliwan
Mga inadlaw nga wara ti gina-pas-an
Nga problema kang kalibutan.

Kadya sa tunga kang pag-pangabudlay
Sa pihak kang kalibutan kag baybay
Akun madumduman ang kabuhi nga hilway
Daw kanami lang kag matawhay.

Ano ang nagapagung kanatun
Magpauli sa probinsya nga matahum?
Antique, ikaw lang sa gihapon
Ang akun balay sa taguipusuon.

May kahidlaw, may kasakit
Sa akun nga pag-isahanun
Ang kabug-at sa akun dughan
Daw kabudlay gid pas-anun.

Mayad lang nagasirak pa ang adlaw
Nagapadumdum kanakun
Nga may sunod pa nga mga inadlaw
Nagatugro kanakun kang paglaum.

Kinahanglan gid hungdun
Nga makauli sa probinsya natun
Nagapanaw ang panahon
Dakpun gid ang mga tini-un.

Nadimat

Nag-uli kami kang Abril - Mayo 2007. Pero tatlo lang ka semana. Daw kanami lang rugto sa atun, bisan grabe ka-init. Daw nadimat lang ako kag daw nami mag-uli pa gid. Nasadyahan ako hay duro akun ginpang-agtunan - Baguio, Iloilo, Antique. Kag syempre sa Manila mismo nakalagaw kami sa Mall of Asia, Makati, Pasay, UP Diliman, Tandang Sora. Kulang pa gani ra pero bastante run man sa tyempo nga rugto kami. Nagkitaay man kami kang akun mga amiga kag amigo kag mga imaw sa obra kang una. Te kungdi daw ka sadya lang. Budlay lang ang byahe nga Iloilo-San Jose. Bisan na-improbar run gawa ang dalan rugto sa bukid nga aragyan pero ang van nga ginagamit bukut te komportable. Para guro ang van sa mga gagmay kag putot? New generation kang mga tawo sa probinsya? Mayad pa guro magbus na lang. Bale tatlo kami ka beses nag-agto pabalik sa Iloilo halin sa San Jose. Luwas pa dya sa pag-abot kag pag-panaw namun. So apat gid nga paagto kag pabalik. Amo man gali nga ang mga muscles ko sa batiis kag paa nagburukol. Gani kadya may physical therapy ako kada semana rugya para lang ma-untay ang mga muscles nga dya. Ang pagbyahe amo daw silut sa lawas kung bukut mayad ang sistema. Bisan rugto sa Iloilo airport daw kabudlay man. Air Philippines ang amun airline. Ang check-in counter na sa sagwa pa kang airport, i.e. rayu ukon sa lain nga parte kang airport. Ma-check-in rugto anay sa Air Philippines office, tapos mapanaw pabalik para magsulud sa departure area. Ay te grabe pa abi kainit. Mayad lang ra sa office nanda may mga purungkuan pero kung duro ang pasahero gutuk man. Tapos kabuhay maghulat. Ang checker kang mga bagahe buhay pa mag-abot. Ano hay buksan gid tanan nga bagahe para inspeksyunon. Pagkatapos check-in, hindi pa gihapon kasulud to sa airport mismo hay kung 220pm ang flight, 1pm pa puede ka sulud. Pero ang check-in mga 1230pm puede run. Te ano ang himuon sa 30 minutos nga hulat? Kainit pa abi sa sagwa ka airport. Kag wara man ti mga shops gid nga komportable. Ahay daw nabayaan run kang 'last trip' ang airport. Pero may bag-o nga magbukas nga international airport sa Iloilo. Garing hay marayu sa city. Kag sara pa, kabay nga may training ang airport staff sa dapat himuun ilabi na gid sa customer relations, hospitality and professionalism. Para nga ang pagka-international nanda kag world class daw mag-angay man. Ahay ... pero bisan may mga amo kadya nga set-backs, nadimat pa gihapon ako kag daw nami mag-uli liwat. Hidlaw man ko sa pamilya ko kag mga amigo kag amiga.